YENİDOĞAN BAKIMI
1. BEBEĞİN BANYOSU NE ZAMAN YAPILMALI VE BANYO NE SIKLIKLA TEKRARLANMALIDIR ?
A.Göbek bağı düşene kadar göbeği kuru tutmak amacı ile banyo geciktirmeli ve bebeğin temizliği silinerek yapılmalıdır.
-Oda ısısı 25’C civarında olmalı, banyonun yapıldığı odanın kapı ve pencereleri kapalı tutulmalıdır. Bebeğin bezi haricindeki giysileri çıkarılıp bebek havluya sarılır.
-Önceden hazırlanmış küçük pamuk toplar ılık su ile ıslatılır, önce içten dışa doğdu göz çevresi temizlenir. Her göz için yeni bir pamuk parçası kullanılır.
-Küçük temiz havlular ıslatılarak yanaklar, kulaklar (kulak kepçesi, kulak arkası), burun ve boyun silinir. Bu arada dış kulak yoluna kesinlikle ucu pamuklu çöpler sokulmamalıdır. Sonra sarıldığı havlu ile yanaklar hafifçe kurulanmalıdır.
-Bebeğin başı havludan hafifçe çıkarılır ve ılık su dolu kap başının altına getirilerek saçlı kısım ıslatılır. Sonra gözü yakmayan bir şampuan başa sürülüp ılık su ile bebeğin başı durulanır ve havlu ile saçları kurulanır.
-Vücut, sabun veya banyo köpüğü kullanılarak ılık su ile ıslatılmış küçük bir havlu ile silinir. Ilık su ile ıslatılmış başka bir havlu yardımı ile durulanır.
-Bebeğin altı açılarak ılık su ile cinsel bölge silinir. Kız çocuklarda ıslatılmış pamuk veya yumuşak bir bez ile cinsel bölge önden arkaya doğru silinir. Erkek bebeklerin yumurtalık derisi ve kasıklarının temizliği yapılıp kurulanır. Koruyucu pişik kremi sürülür.
-Göbek bağı povidon iyot benzeri antiseptik solüsyonlarla ıslatılmış pamuk yardımı ile temizlenir.
B. Göbek düştükten sonra nelere dikkat edilmelidir ?
- Banyo yapılan odanın ısısı 25’C tutulmalıdır.
-Banyo tok karna yaptırılmalıdır. En ideali ise iki emzirme arasında banyo işleminin yapılmasıdır.
- Banyo yapılacak suyun sıcaklığı vücut ısısına yakın olmalı, diğer bir ifade ile annenin dirsek veya bileğinin içini yakmamalı, küvetteki suyun derinliği ise yaklaşık 10 cm kadar olmalıdır.
- Bebeğin başı sol el ile alttan tutularak sırt üstü kolun üzerine yatırılmalı, ardından bacaklar koltukaltına sıkıştırılmalıdır. Küvetten avuç içi ile su alınarak baş yukarıda belirtildiği gibi yıkanmalıdır.
- Bebek yüzü yukarıya bakacak şekilde bir el ile başı, diğer el ile poposu desteklenerek ılık suya sokulur. Yumuşak sabunla vücudunda diğer bölgeleri sabunlanır. Banyo işi 2-3 dk içinde bitirilmelidir.
- Bebeğin kıvrım yerleri de dahil olmak üzere tüm vücudu yumuşak bir havlu ile iyice kurulanır. Pişik tehlikesi nedeni ile kıvrım yerleri de devamlı olarak kuru tutulmalıdır.
-Son olarak nemlendirici bir bebek yağı veya losyonu vücuda sürülür, bebek giydirilir ve bir battaniyeye sarılarak bir süre kucakta tutulur.
2. GÖZ, KULAK, BURUN VE AĞIZ BAKIMI NASIL YAPILMALIDIR ?
Doğal olarak oluşan gözyaşları gözü daima temizlediği için, gözler sağlıklı olduğu sürece ilave göz temizliğine gerek yoktur. Gözün çapaklanması ise göz kapağı iltihabına (konjonktivit) bağlı olabilir. Bu durumda bebeğin kaynatılarak ılıtılmış suya batırılan temiz bir pamuk parçası ile göz pınarlarından dışa doğru temizlenir. Her göz ayrı bir pamuk parçası ile temizlenmelidir. Geçmeyen çapaklanmalarda doktora başvurulmalıdır.
Bebeklerde burun kanallarının anatomik olarak küçük oluşu nedeni ile burun tıkanıklığı sıkça görülür. Bu durumda serum fizyolojik burun deliklerine günde 3-4 defa olmak üzere 3’er damla damlatılmalıdır. Ağız içi, tükürük bezlerinin salgısıyla temizlendiği için ilave bir temizliğe gerek yoktur.
3.BEBEĞİN GÖBEK BAKIMI NASIL OLMALIDIR ?
Fetüs (Anne karnındaki bebek), anne rahminde göbek bağı içindeki damarlar aracılığı ile beslenir. Doğumdan sonra doktor ya da ebe tarafından yaklaşık olarak 50 cm uzunluğunda olan göbek kordonu çocuğun vücuduna yakın bir yerden, 3-5 cm bırakılacak şekilde kesilir ve plastik bir mandal ile göbek bağı sıkıştırılır. Kordonun bebekte kalan kısmı 8-10 gün içinde kurur ve kendiliğinden düşer.
Bu sürede göbek kuru ise açık bırakılmalı, göbek kordonu düşene kadar bebeğe banyo yaptırılmamalıdır. Bebek kordonu batticon veya betadin gibi solüsyonlar ile ıslatılmış temiz bir pamuk yardımı ile 1 veya 2 kez temizlenmelidir. Göbek veya çevresinin kızarık oluşuna omfalit adı verilir, bu durum mikrop kapılmış olduğu anlamına gelir. Bu durumda hemen doktora başvurulmalıdır. Göbeğin normal süresinden geç düşmesi ya iltihabı bir duruma ya da göbek bağının altında bir anormalliğe (granulom) bağlı olabilir. Göbekten 1-2 damladan fazla kan gelmesi durumunda da doktora başvurulmalıdır.